Løparkne
Løparkne – løparens store skrekk. Løparkne, runners knee, langdistansekne, iliotibial band friction syndrom, mange namn på same diagnose. Kva er det, kva skjer, kvifor kjem det og kva kan ein gjere når skade først har oppstått?
​
Løparkne er ein veldig vanleg løparplage og vi har alle hatt den løparkompisen som klagar på smerte på utsida av kneet og som må stå over joggeturane gong etter gong. Kjedeleg for deg at du må springe åleine tenker kanskje du, men endå kjedelegare for kompisen som faktisk ikkje kan springe i det heile teke. For sånn er det faktisk, har du fått diagnostisert eit løparkne bør du faktisk unngå løping heilt for ein periode.
Så kva skjer eigentleg når ein får eit løparkne? Årsakene kan vere mange og ofte er det prinsippet om «too much too soon» som gjer til at noko i kroppen ikkje tåler den treninga du utset den for. Det er som oftast løparar som får denne plaga, men den førekjem òg hos syklistar og andre som driv med kondisjonsidrett. Smertene startar ofte diffust på utsida av kneet og kjem tidlegare og sterkare for kvar joggetur du tek der du provoserer kneet, samt blir ofte forsterka av nedoverbakkar. Ofte så smertefullt at løparen blir haltande.
Det sit ein liten muskel på utsida av hoftekammen som heiter tensor fascia lata som overgår i ei sene/eit band som går langs heile utside lår og festar inn i leggbeinet på utsida av kneet. Når denne vert overbelasta blir den stram og begynne å gnisse på beinet på utsida av kneet. Det er denne gnissinga som skaper smerte og som aukar ved aktivitet. I nokre tilfelle vert også ein nærliggande slimpose irritert og må roast ned.
Så kva gjer ein no? Først og fremst, ta pause frå treninga som gjev smerter i kneet. Deretter må ein finne årsaka til kvifor dette oppstår. Då må ein undersøke styrke og mobilitet i hofte, bekken og rygg samt rundt kne og ankel. Begrensningar og svakheiter her kan gjere noko med bevegelsesmønsteret og belastninga kneet vert utsett for når du spring. Dette er ein diagnose ein ofte stillast ved hjelp av det løparen sjølv fortel kombinert med klinisk undersøking. Ultralyd og MR kan bekrefte denne diagnosen, men det er som oftast ikkje nødvendig. Dette kan du få god hjelp til av ein naprapat, fysioterapeut, manuellterapeut, kiropraktor og osteopat for å finne ut av.
Det vi ofte ser er svakheitar og stivheit rundt hofte/sete, så dette er eit område som får ein del fokus, både med tøying og styrkeøvelsar, i ein rehabiliteringsfase. Eit løparkne går som ofte over i løpet av 6-8 veker dersom du gjev det nok kvile og passar på å gjere øvingane tilpassa din problematikk regelmessig. I nokre tilfelle kan også betennelsesdempande medisinar, trykkbølgebehandling og i verste fall kortison hjelpe. Når du skal starte å springe igjen, er det viktig at du tek det gradvis slik at kroppen får tid til å tilpasse seg belastninga.
Så har du ein mistanke om at du har fått eit løparkne, stopp med treninga og ta tak i problemet med ein gong slik at du snarast mogleg kan knyte på deg løpeskoa igjen.
God joggetur!
Hanne Osvold Ness
NaprapatGruppen Fornebu og Asker Sportsklinikk